ماموپلاستی چیست و چگونه انجام می‌شود؟

ماموپلاستی چیست؟

ماموپلاستی (Mammoplasty) در اصطلاح پزشکی به مجموعه‌ای از جراحی‌های زیبایی و ترمیمی پستان گفته می‌شود که با هدف تغییر اندازه، شکل یا موقعیت سینه انجام می‌گیرد. رایج‌ترین نوع آن، ماموپلاستی کاهنده یا Reduction Mammoplasty است که طی آن جراح بافت چربی و پوست اضافی سینه را برمی‌دارد تا اندازه و حجم سینه‌ها کاهش یابد و ظاهر متناسب‌تری با بدن ایجاد شود. این جراحی معمولاً تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود و بسته به میزان بافت برداشته‌شده، ممکن است ۲ تا ۴ ساعت طول بکشد. در طول عمل، جراح برش‌هایی ظریف در نواحی مشخصی از سینه ایجاد می‌کند، بافت اضافی را حذف کرده و پوست باقی‌مانده را بالا می‌کشد تا فرم نهایی گرد و سفت‌تر شود.

هدف ماموپلاستی تنها زیبایی نیست، بلکه بسیاری از افراد برای رهایی از دردهای عضلانی، اصلاح حالت بدن یا درمان مشکلات پوستی زیر سینه‌ها تصمیم به انجام این عمل می‌گیرند. در واقع، این جراحی می‌تواند تأثیری مشابه یک درمان پزشکی داشته باشد؛ زیرا با کاهش وزن و فشار اضافی سینه بر بدن، تعادل اسکلتی و راحتی فیزیکی فرد را بهبود می‌بخشد. از سوی دیگر، اصلاح تقارن بین سینه‌ها، بالا رفتن نوک پستان‌ها و تغییر فرم کلی، ظاهری جوان‌تر و طبیعی‌تر ایجاد می‌کند که اعتماد‌به‌نفس را به‌طور چشمگیری افزایش می‌دهد.

دلایل انجام ماموپلاستی

ماموپلاستی تنها یک جراحی زیبایی نیست؛ بلکه در بسیاری از موارد به‌عنوان اقدامی درمانی و مؤثر برای بهبود کیفیت زندگی زنان انجام می‌شود. سینه‌های بزرگ و سنگین می‌توانند فشار زیادی بر گردن، شانه‌ها و ستون فقرات وارد کنند و حتی در فعالیت‌های روزمره یا انتخاب لباس، محدودیت ایجاد نمایند. از طرف دیگر، برخی زنان صرفاً با هدف زیبایی و ایجاد تناسب بیشتر بین فرم سینه و اندام خود تصمیم به انجام این جراحی می‌گیرند. در هر دو حالت، ماموپلاستی می‌تواند ترکیبی از عملکرد درمانی و زیبایی‌شناسی را ارائه دهد.

مهم‌ترین دلایل انجام ماموپلاستی عبارت‌اند از:

• بهبود فرم و تقارن سینه‌ها: اصلاح افتادگی و ناهماهنگی بین دو سینه برای ایجاد تناسب و ظاهر متعادل‌تر.
• کاهش دردهای جسمی: رفع فشار ناشی از وزن زیاد سینه بر گردن، شانه‌ها و کمر.
• افزایش اعتماد‌به‌نفس: احساس سبکی و رضایت بیشتر از ظاهر بدن پس از جراحی.
• رفع مشکلات پوستی: درمان عفونت‌ها، التهاب یا تعریق مکرر زیر چین سینه‌ها.
• سهولت در انتخاب لباس و فعالیت روزانه: امکان پوشیدن لباس‌های دلخواه و انجام ورزش بدون ناراحتی یا محدودیت حرکتی.

این جراحی به‌ویژه برای زنانی که پس از بارداری، کاهش وزن شدید یا افزایش سن دچار افتادگی و تغییر فرم سینه‌ها شده‌اند، گزینه‌ای مؤثر برای بازگرداندن ظاهر جوان و متناسب بدن محسوب می‌شود.

انواع ماموپلاستی

ماموپلاستی بسته به هدف جراحی و نیاز هر فرد، به چند نوع مختلف تقسیم می‌شود. انتخاب نوع مناسب این جراحی توسط پزشک، پس از معاینه دقیق و بررسی شرایط فیزیکی و انتظارات بیمار صورت می‌گیرد. هر نوع ماموپلاستی با تکنیک خاصی انجام می‌شود و می‌تواند هدفی متفاوت از دیگری داشته باشد؛ از کوچک‌سازی سینه‌ها گرفته تا بازسازی یا اصلاح فرم آن‌ها. در ادامه با رایج‌ترین انواع ماموپلاستی آشنا می‌شویم:

ماموپلاستی کاهنده (Reduction Mammoplasty)

این روش با هدف کوچک کردن اندازه سینه‌ها انجام می‌شود. در آن، جراح بافت اضافی چربی، پوست و غده‌های پستان را حذف می‌کند تا حجم سینه کاهش یابد و فرم آن متناسب‌تر شود. این نوع ماموپلاستی معمولاً برای زنانی مناسب است که از سنگینی و درد ناشی از سینه‌های بزرگ رنج می‌برند.

ماموپلاستی افزایشی (Augmentation Mammoplasty)

در این روش، بر خلاف نوع قبل، از پروتز سینه یا چربی تزریقی برای افزایش حجم و فرم‌دهی به سینه‌ها استفاده می‌شود. هدف آن، ایجاد ظاهری برجسته‌تر و قرینه‌تر است.

ماموپلاستی بازسازی‌کننده (Reconstructive Mammoplasty)

این نوع بیشتر برای زنانی انجام می‌شود که به‌دلیل سرطان سینه یا جراحی ماستکتومی بخشی از بافت سینه خود را از دست داده‌اند. جراح در این عمل با استفاده از بافت بدن یا پروتز، سینه را بازسازی کرده و ظاهر طبیعی‌تری ایجاد می‌کند.

ماموپلاستی ترکیبی با لیفت سینه (Mastopexy-Augmentation)

در برخی موارد، بیمار علاوه بر افزایش یا کاهش حجم سینه، نیاز به لیفت یا بالا کشیدن پوست افتاده دارد. در این روش ترکیبی، هم‌زمان با تغییر اندازه، افتادگی نیز اصلاح می‌شود تا سینه‌ها گردتر و جوان‌تر به نظر برسند.

این تنوع در روش‌های ماموپلاستی باعث می‌شود که تقریباً برای هر نیاز زیبایی یا درمانی، گزینه‌ای مناسب وجود داشته باشد. انتخاب بهترین نوع، وابسته به شرایط فیزیکی، سن، اهداف زیبایی و مشاوره تخصصی با جراح باتجربه است.

مراحل انجام ماموپلاستی

فرآیند انجام جراحی ماموپلاستی با دقت و برنامه‌ریزی دقیق انجام می‌شود تا علاوه بر دستیابی به نتیجه‌ای زیبا، ایمنی بیمار نیز کاملاً حفظ شود. این عمل معمولاً تحت بیهوشی عمومی و در شرایط استریل بیمارستان یا کلینیک مجهز انجام می‌گیرد. بسته به میزان بافتی که باید برداشته شود و تکنیک انتخابی جراح، مدت زمان عمل بین ۲ تا ۴ ساعت متغیر است. در ادامه، مراحل اصلی انجام ماموپلاستی را مرور می‌کنیم:

معاینه و آماده‌سازی قبل از عمل

پیش از جراحی، پزشک وضعیت عمومی سلامت، اندازه و فرم سینه‌ها، کیفیت پوست و موقعیت نوک پستان را بررسی می‌کند. ممکن است انجام آزمایش‌های خونی، عکس‌برداری از سینه (ماموگرافی) و مشاوره بیهوشی لازم باشد. همچنین توصیه می‌شود مصرف داروهای رقیق‌کننده خون، سیگار و الکل حداقل دو هفته قبل از عمل قطع شود.

بیهوشی و برش جراحی

پس از بیهوشی کامل بیمار، جراح با توجه به فرم سینه و نوع ماموپلاستی، برش‌هایی را در نواحی از پیش تعیین‌شده ایجاد می‌کند. رایج‌ترین الگوهای برش شامل برش دایره‌ای دور هاله سینه، عمودی تا چین زیر سینه یا برش T معکوس است. انتخاب نوع برش با هدف دستیابی به فرم طبیعی‌تر و جای بخیه کمتر صورت می‌گیرد.

حذف بافت اضافی و فرم‌دهی

در این مرحله، چربی، پوست و غده‌های اضافی برداشته شده و سینه به فرم دلخواه تراشیده می‌شود. سپس نوک پستان به موقعیت بالاتر و طبیعی‌تر منتقل می‌شود تا ظاهر جوان‌تری ایجاد گردد. در صورت نیاز، از تخلیه‌کننده (درن) موقت برای خروج مایع اضافی استفاده می‌شود.

بخیه و پانسمان

در پایان عمل، برش‌ها با نخ‌های ظریف بخیه می‌شوند و روی آن‌ها پانسمان استریل قرار می‌گیرد. بیمار معمولاً پس از چند ساعت استراحت در اتاق ریکاوری، در همان روز یا روز بعد از بیمارستان مرخص می‌شود. استفاده از سوتین طبی مخصوص از همان روزهای نخست توصیه می‌شود تا سینه‌ها فرم تثبیت‌شده‌تری پیدا کنند و روند ترمیم به‌درستی طی شود.

این مراحل با هدف دستیابی به نتیجه‌ای طبیعی، قرینه و متناسب انجام می‌شوند و انتخاب جراح باتجربه در این روند نقش بسیار مهمی در زیبایی نهایی و کاهش عوارض احتمالی دارد.

مراقبت‌های بعد از ماموپلاستی

دوران نقاهت پس از جراحی ماموپلاستی، مرحله‌ای حساس و تأثیرگذار در دستیابی به نتیجه نهایی و زیباست. رعایت دقیق توصیه‌های جراح، استراحت کافی و مراقبت صحیح از زخم‌ها، روند ترمیم را تسریع کرده و احتمال بروز عوارض را به حداقل می‌رساند. معمولاً بیماران طی ۲ تا ۶ هفته به بهبودی کامل می‌رسند، اما بسته به شرایط جسمی و نوع جراحی، این مدت ممکن است کمی متفاوت باشد. در این دوره، احساس تورم، کبودی یا کشیدگی در سینه‌ها طبیعی است و به‌تدریج کاهش می‌یابد. نکات و توصیه‌های مهم پس از ماموپلاستی:

استفاده از سوتین طبی: سینه‌بند طبی مخصوص باید به‌صورت مداوم (حتی در خواب) به مدت ۴ تا ۶ هفته استفاده شود تا از حرکت بافت جلوگیری کرده و فرم نهایی تثبیت شود.

استراحت و وضعیت خواب: در هفته‌های اول، استراحت کافی ضروری است. خوابیدن به پشت و پرهیز از خوابیدن روی شکم یا پهلو برای جلوگیری از فشار بر محل جراحی توصیه می‌شود.

رعایت بهداشت زخم و پانسمان: محل بخیه‌ها باید تمیز و خشک نگه داشته شود. پانسمان‌ها طبق دستور پزشک تعویض شوند و از تماس مستقیم آب تا زمان مجاز خودداری گردد.

اجتناب از فعالیت بدنی سنگین: تا حدود ۴ هفته نباید ورزش، بلند کردن اجسام سنگین یا فعالیتی که باعث کشیدگی در ناحیه سینه شود انجام گیرد.

تغذیه مناسب و مصرف داروها: مصرف داروهای تجویزشده (ضد درد، آنتی‌بیوتیک و ضد التهاب) طبق برنامه اهمیت زیادی دارد. همچنین تغذیه سرشار از پروتئین، میوه و آب کافی روند ترمیم را تسریع می‌کند.

پیگیری جلسات معاینه: ویزیت‌های پس از عمل جهت بررسی ترمیم زخم، برداشتن بخیه‌ها و ارزیابی فرم نهایی ضروری است.

عوارض احتمالی ماموپلاستی

مانند هر جراحی دیگر، ماموپلاستی نیز ممکن است با برخی عوارض موقت یا نادر همراه باشد. با این حال، در صورت انجام جراحی توسط جراح پلاستیک باتجربه و رعایت کامل توصیه‌های پس از عمل، احتمال بروز مشکلات جدی بسیار پایین است. آگاهی از این عوارض به بیمار کمک می‌کند تا با آمادگی بیشتری وارد عمل شود و در صورت مشاهده علائم غیرطبیعی، به‌موقع با پزشک مشورت کند. مهم‌ترین عوارض احتمالی ماموپلاستی عبارت‌اند از:

تورم، کبودی و درد موقت: در چند روز نخست پس از جراحی طبیعی است و معمولاً با مصرف داروهای تجویزشده و استراحت کافی به‌تدریج برطرف می‌شود.

بی‌حسی یا کاهش حس نوک سینه: به‌دلیل کشش یا جابه‌جایی عصب‌های سطحی ممکن است برای مدت کوتاهی حس نوک سینه کاهش یابد، اما معمولاً در عرض چند هفته تا چند ماه به حالت طبیعی بازمی‌گردد.

جای بخیه و اسکار پوستی: هرچند جراح تلاش می‌کند برش‌ها را در نواحی کم‌دید ایجاد کند، اما باقی ماندن خطوط ظریف بخیه امری طبیعی است. این اسکارها به مرور زمان کمرنگ‌تر می‌شوند و با مراقبت پوستی و کرم‌های ترمیم‌کننده قابل بهبود هستند.

عفونت یا خونریزی: در موارد نادر ممکن است زخم دچار عفونت یا خونریزی داخلی شود که معمولاً با مراقبت صحیح و مصرف آنتی‌بیوتیک قابل کنترل است.

عدم تقارن جزئی بین سینه‌ها: ممکن است در برخی بیماران، تفاوت‌های جزئی در فرم یا اندازه سینه‌ها پس از بهبودی ایجاد شود که معمولاً جزئی است و با ترمیم ساده قابل اصلاح است.

تأخیر در ترمیم زخم: در افراد سیگاری یا بیماران دیابتی ممکن است روند ترمیم کمی طولانی‌تر باشد و نیاز به پیگیری دقیق‌تری داشته باشد.

هزینه ماموپلاستی چقدر است؟

هزینه جراحی ماموپلاستی برای هر فرد متفاوت است و عدد ثابتی نمی‌توان برای آن اعلام کرد، زیرا این عمل تحت‌تأثیر مجموعه‌ای از عوامل تخصصی و فردی قرار دارد. هزینه نهایی معمولاً پس از معاینه حضوری و بررسی وضعیت سینه‌ها، نوع تکنیک جراحی و میزان تغییرات مورد نیاز تعیین می‌شود. از آن‌جایی‌که ماموپلاستی در برخی موارد جنبه درمانی دارد، ممکن است بخشی از هزینه در بیمه‌های تکمیلی قابل پوشش باشد. با این حال، تصمیم نهایی درباره هزینه بر اساس ارزیابی دقیق پزشک و شرایط بالینی هر بیمار گرفته می‌شود.

مهم‌ترین عوامل مؤثر بر هزینه ماموپلاستی عبارت‌اند از:

• تجربه و مهارت جراح
• نوع تکنیک جراحی و میزان بافت برداشته‌شده
• محل انجام جراحی
• هزینه‌های جانبی
• میزان افتادگی و اندازه اولیه سینه‌ها

هزینه ماموپلاستی در ایران بین ۱۰۰ تا ۱۲۰ میلیون تومان در سال ۱۴۰۴ تعیین شده است.