اسپلینت بینی چیست و چه کاربردی دارد؟

آشنایی با انواع اسپلینت بینی

پس از جراحی بینی، بسته به شرایط و نوع عمل، ممکن است از دو نوع اسپلینت استفاده شود: اسپلینت خارجی و اسپلینت داخلی. هر یک از این دو نوع، نقش و کاربرد خاصی در روند بهبود دارند و انتخاب آن‌ها به نظر جراح و نیاز شما بستگی دارد. آشنایی با تفاوت‌های این دو نوع اسپلینت، کمک می‌کند تا درک بهتری از روند مراقبت بعد از عمل داشته باشید.

اسپلینت خارجی معمولاً از جنس پلاستیک یا آلومینیوم سبک ساخته می‌شود و به صورت یک قالب روی بینی قرار می‌گیرد. وظیفه اصلی آن، ثابت نگه داشتن فرم بینی، محافظت در برابر ضربه و کمک به کاهش ورم بینی بعد از جراحی است. این نوع اسپلینت به ویژه در عمل‌های زیبایی که تغییرات ساختاری بیشتری روی بینی انجام می‌شود، اهمیت بالایی دارد و معمولاً بین ۵ تا ۱۰ روز باقی می‌ماند.

اسپلینت داخلی، که کمتر رایج است، در داخل حفره بینی قرار داده می‌شود و معمولاً برای حمایت از تیغه بینی (سپتوم) یا پس از جراحی‌های اصلاح انحراف بینی استفاده می‌شود. این نوع اسپلینت باعث باز ماندن مسیر تنفسی و محافظت از بافت‌های داخلی در حال ترمیم می‌شود. برخلاف اسپلینت خارجی، نوع داخلی از بیرون قابل مشاهده نیست و توسط جراح در زمان معین برداشته می‌شود.

کاربردهای اسپلینت بینی

اسپلینت بینی، چه از نوع خارجی باشد و چه داخلی، فقط یک وسیله جانبی ساده نیست؛ بلکه نقش اساسی در موفقیت جراحی بینی دارد. هر کدام از کاربردهای آن، به بهبود فرم، عملکرد و کیفیت نتیجه عمل کمک می‌کند.

ثابت نگه داشتن ساختار بینی

پس از جراحی، استخوان‌ها و غضروف‌های بینی در موقعیت جدیدی قرار می‌گیرند که نیاز به حمایت دارند. اسپلینت مانند یک قالب محافظ، این ساختار را تا زمان تثبیت کامل در جای خود نگه می‌دارد و مانع از تغییر فرم ناخواسته می‌شود.

محافظت در برابر ضربه و فشار

در روزهای ابتدایی، بینی بسیار حساس و آسیب‌پذیر است. اسپلینت خارجی به‌عنوان یک لایه محافظ، بینی را در برابر برخوردهای ناگهانی یا فشار هنگام خواب یا لباس پوشیدن ایمن می‌کند.

کمک به کاهش ورم

فشار ملایمی که اسپلینت بر روی بینی ایجاد می‌کند، به کاهش تجمع مایعات و تورم کمک می‌نماید. این امر باعث می‌شود فرم نهایی بینی زودتر نمایان شود و دوران نقاهت کوتاه‌تر گردد.

حفظ مسیر تنفسی (در اسپلینت داخلی)

در جراحی‌های اصلاح انحراف بینی یا جراحی‌های ترمیمی داخلی، اسپلینت داخلی باعث باز ماندن مسیر هوا و جلوگیری از چسبندگی بافت‌های تازه ترمیم‌شده می‌شود.

مدت زمان استفاده از اسپلینت بینی

مدت زمان استفاده از اسپلینت بینی معمولاً بین ۵ تا ۱۰ روز متغیر است و تعیین زمان دقیق برداشتن آن به نظر جراح، نوع عمل و سرعت ترمیم بافت‌ها بستگی دارد. در این مدت، بینی هنوز در حال شکل‌گیری و ترمیم است و کوچک‌ترین ضربه یا فشار می‌تواند بر نتیجه عمل تأثیر بگذارد. به همین دلیل، رعایت نکاتی مانند اجتناب از خوابیدن به پهلو، جلوگیری از خیس شدن اسپلینت و احتیاط در هنگام لباس پوشیدن، ضروری است.

شست‌وشوی صورت باید با احتیاط و ترجیحاً با استفاده از یک پارچه نرم و مرطوب انجام شود تا آب به زیر اسپلینت نفوذ نکند. در صورت شل شدن یا تغییر موقعیت اسپلینت، بیمار نباید به‌تنهایی آن را جابه‌جا یا محکم کند، بلکه باید فوراً به جراح مراجعه نماید. رعایت دقیق این موارد، علاوه بر حفظ ایمنی، باعث می‌شود فرم نهایی بینی به بهترین شکل ممکن تثبیت شود.

روند برداشتن اسپلینت بینی

برداشتن اسپلینت بینی معمولاً در مطب جراح و بدون نیاز به بیهوشی انجام می‌شود. پیش از برداشتن، جراح ممکن است با استفاده از محلول یا اسپری مخصوص، چسبندگی اسپلینت به پوست یا بافت داخلی را کاهش دهد تا فرایند برداشتن راحت‌تر و بدون درد انجام شود. این کار معمولاً چند دقیقه بیشتر طول نمی‌کشد و بیمار بلافاصله پس از آن می‌تواند فرم اولیه بینی خود را مشاهده کند.

با این حال، باید توجه داشت که پس از برداشتن اسپلینت، بینی هنوز متورم است و فرم نهایی آن طی چند ماه آینده مشخص خواهد شد. در این مرحله، بیمار باید همچنان از وارد شدن ضربه یا فشار به بینی خودداری کند و در صورت نیاز، از چسب‌های مخصوص بینی طبق دستور جراح استفاده نماید. رعایت این توصیه‌ها، نقش مهمی در دستیابی به نتیجه‌ای ایده‌آل و پایدار از جراحی بینی دارد.

توصیه‌های مهم در دوران استفاده از اسپلینت بینی

محافظت در برابر ضربه و فشار: در روزهای ابتدایی پس از جراحی، اسپلینت و ساختار بینی بسیار حساس هستند. از هرگونه ضربه مستقیم، فشار هنگام خوابیدن یا برخورد در محیط‌های شلوغ باید اجتناب شود. حتی حرکات ساده مانند خم شدن یا عطسه شدید نیز می‌تواند به ساختار بینی فشار وارد کند.

انتخاب وضعیت مناسب برای خواب: بهترین حالت خوابیدن، به پشت و با استفاده از دو بالش برای بالا آوردن سر است. این حالت نه‌تنها فشار را از روی بینی برمی‌دارد، بلکه به کاهش ورم نیز کمک می‌کند. خوابیدن به پهلو یا روی شکم در این دوره به‌شدت ممنوع است.

خشک نگه داشتن اسپلینت: رطوبت می‌تواند باعث شل شدن یا تغییر محل قرارگیری اسپلینت شود. شست‌وشوی صورت باید با دستمال یا پنبه مرطوب انجام گیرد و از تماس مستقیم آب با اسپلینت پرهیز شود. استحمام نیز باید با احتیاط و بدون خیس کردن صورت انجام شود.

احتیاط در لباس پوشیدن: در هفته اول، بهتر است از لباس‌های جلو باز استفاده شود تا هنگام عبور از سر، فشار یا کشش به اسپلینت وارد نشود. استفاده از تی‌شرت یا لباس‌های یقه تنگ می‌تواند باعث جابه‌جایی یا آسیب به اسپلینت شود.

عدم دستکاری اسپلینت: هرگونه خارش، احساس سستی یا جابه‌جایی باید فوراً به جراح گزارش شود. دستکاری یا تلاش برای تنظیم اسپلینت توسط خود بیمار می‌تواند به نتایج جراحی آسیب جدی وارد کند و حتی باعث نیاز به ترمیم شود.

مشکلات احتمالی در دوران استفاده از اسپلینت

خارش یا تحریک پوست زیر اسپلینت

گاهی پوست زیر اسپلینت به دلیل فشار یا عدم تهویه کافی دچار خارش یا تحریک می‌شود. در این شرایط، به هیچ عنوان نباید اسپلینت را جابه‌جا یا بردارید. استفاده از یک پنکه کوچک یا محیط خنک، و در صورت نیاز مشورت با جراح برای استفاده از کرم‌های مجاز اطراف اسپلینت (نه زیر آن)، می‌تواند علائم را کاهش دهد.

خشکی یا پوسته‌پوسته شدن پوست

کمبود رطوبت و محدودیت شست‌وشو ممکن است باعث خشکی یا پوسته‌پوسته شدن پوست اطراف بینی شود. برای کاهش این مشکل، می‌توان از مرطوب‌کننده‌های بدون عطر در نواحی مجاز اطراف اسپلینت استفاده کرد، اما باید دقت شود که هیچ کرم یا روغنی به زیر اسپلینت نفوذ نکند.

شل شدن یا جابه‌جایی اسپلینت

در صورت شل شدن یا تغییر محل اسپلینت، خودسرانه اقدام به اصلاح آن نکنید. جابه‌جایی حتی جزئی می‌تواند فشار نامتوازن به بینی وارد کند و نتیجه جراحی را تغییر دهد. در چنین شرایطی، باید در اولین فرصت به جراح مراجعه کنید تا تنظیم یا تعویض اسپلینت به‌صورت اصولی انجام شود.

حساسیت یا واکنش پوستی به چسب اسپلینت

برخی بیماران ممکن است نسبت به چسب یا مواد نگهدارنده اسپلینت حساسیت پوستی نشان دهند که معمولاً به صورت قرمزی یا خارش بروز می‌کند. این موضوع باید سریعاً به جراح اطلاع داده شود تا در صورت نیاز، از چسب ضدحساسیت یا روش نگهداری جایگزین استفاده گردد.

اهمیت اسپلینت در موفقیت جراحی بینی

استفاده از اسپلینت بینی پس از جراحی، بخشی ضروری از روند بهبود و تثبیت فرم بینی است که مستقیماً بر نتیجه نهایی عمل تأثیر می‌گذارد. این وسیله، چه از نوع خارجی و چه داخلی، با محافظت از ساختار تازه جراحی‌شده، کاهش ورم و پیشگیری از آسیب، شرایطی ایده‌آل برای ترمیم صحیح فراهم می‌کند.

موفقیت در این مرحله، به میزان زیادی به همکاری بیمار و رعایت دقیق توصیه‌های پزشک بستگی دارد. از محافظت در برابر ضربه و فشار گرفته تا خشک نگه داشتن اسپلینت و اجتناب از هرگونه دستکاری، هر یک از این اقدامات، نقش تعیین‌کننده‌ای در دستیابی به نتیجه‌ای مطلوب و پایدار دارند.

در نهایت، آگاهی و صبر دو عامل کلیدی در این مسیر هستند. هرچند دوران استفاده از اسپلینت کوتاه است، اما اثر آن بر فرم و زیبایی نهایی بینی، بلندمدت خواهد بود. با رعایت اصول مراقبتی، می‌توان از این دوره کوتاه بیشترین بهره را برد و نتیجه‌ای رضایت‌بخش از جراحی به دست آورد.