عفونت بعد از جراحی بینی: علائم، پیشگیری و درمان

آیا عفونت بعد از عمل بینی رایج است؟

بروز عفونت از جمله عوارض جراحی بینی است که گرچه امکان وقوع آن وجود دارد، اما در صورت رعایت دقیق اصول بهداشتی و اجرای صحیح مراقبت‌های پس از عمل، احتمال بروز آن بسیار اندک خواهد بود. انجام جراحی در شرایط استریل، تجویز آنتی‌بیوتیک‌های پیشگیرانه و پایبندی فرد به دستورات پزشک، همگی در کاهش ریسک عفونت مؤثر هستند. با این وجود، عواملی نظیر ضعف سیستم ایمنی، بیماری‌های زمینه‌ای، مصرف ناقص داروها یا تماس با محیط‌های آلوده می‌توانند زمینه‌ساز بروز این عارضه شوند.

تفاوت میان علائم طبیعی پس از جراحی و نشانه‌های اولیه عفونت، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به طور معمول، مقدار مشخصی تورم، قرمزی و حساسیت در ناحیه جراحی‌شده، جزئی از روند طبیعی بهبود تلقی می‌شود. با این حال، در صورت بروز علائمی همچون ترشحات بدبو، تب، درد غیرعادی یا تشدید تورم، احتمال عفونت مطرح می‌گردد و مراجعه به پزشک ضروری خواهد بود. تشخیص زودهنگام و اقدام به‌موقع، از بروز عوارض جدی و تأثیر منفی بر نتیجه نهایی جراحی جلوگیری می‌کند.

برای آشنایی کامل با اقدامات ضروری در دوران نقاهت و پیشگیری از عوارضی مانند عفونت، توصیه می‌شود راهنمای جامع مراقبت‌های بعد از عمل بینی وب سایت کلینیک نورسا را مطالعه کنید.

«عفونت پس از رینوپلاستی نادر است، اما در صورت بروز علائمی مانند ترشح چرکی، افزایش درد یا تب، لازم است بدون تأخیر تحت بررسی بالینی قرار گیرد تا در صورت نیاز درمان آنتی‌بیوتیکی مناسب آغاز شود.»

دکتر مجید نصیری – متخصص گوش و حلق و بینی

علائم اولیه عفونت بعد از جراحی بینی

شناخت به‌‌موقع علائم هشداردهنده می‌‌تواند از پیشرفت عفونت و بروز آسیب‌‌های جدی به ساختار بینی جلوگیری کند. در ادامه به شایع‌‌ترین نشانه‌‌های اولیه عفونت و توضیح هر یک اشاره شده است:

🔹 قرمزی و تورم شدید یا رو به افزایش: در حالی‌ که مقدار مشخصی از قرمزی و تورم پس از جراحی طبیعی است، تشدید ناگهانی آن‌ها، به‌ویژه اگر با گرما بدن یا درد همراه باشد، می‌‌تواند نشان‌‌ دهنده آغاز عفونت باشد.

🔹 درد غیرعادی یا رو به افزایش‌ : احساس درد در روزهای ابتدایی طبیعی است، اما اگر درد به‌‌مرور افزایش یابد یا نسبت به روزهای قبل شدیدتر شود، لازم است توسط پزشک بررسی شود.

🔹 ترشحات چرکی یا بدبو: خروج ما‌یعی با رنگ زرد، سبز یا قهوه‌‌ای همراه با بوی نامطبوع از بینی یا محل بخیه‌‌ها یکی از علائم مهم عفونت فعال است که نیازمند مداخله فوری است.

🔹 تب، لرز یا احساس ناخوشی عمومی: بالا رفتن دمای بدن، لرز یا احساس خستگی غیرعادی پس از جراحی ممکن است نشانه انتشار عفونت در بدن باشد و نباید نادیده گرفته شود.

🔹 حساسیت یا سوزش در لمس پوست بینی: در صورت بروز درد یا سوزش غیرعادی هنگام لمس پوست بینی یا اطراف آن، به‌ویژه اگر با سایر علائم همراه باشد، احتمال درگیری بافتی وجود دارد.

چه عواملی باعث عفونت بعد از عمل بینی می‌‌شوند؟

اگرچه جراحی بینی در شرایط استریل انجام می‌شود، اما مراقبت‌‌های پس از عمل نقش تعیین‌کننده‌ای در جلوگیری از بروز عفونت دارند. بی‌توجهی به نکات بهداشتی یا استفاده نادرست از داروها می‌تواند زمینه را برای تکثیر باکتری‌ها و ایجاد عفونت فراهم کند. در ادامه به دلایل اصلی این عارضه اشاره شده است:

🔸 عدم رعایت بهداشت زخم: تماس مکرر با ناحیه عمل بدون شست‌وشوی دست، استفاده از وسایل آلوده یا پوشاندن زخم با گاز غیراستریل می‌تواند منجر به انتقال باکتری به محل جراحی شود.

🔸 دستکاری بینی با دست یا اشیاء: خاراندن، فشار دادن یا باز کردن پانسمان توسط فرد می‌تواند باعث ورود میکروب به زخم و آسیب به بافت در حال ترمیم شود.

🔸 مصرف ناقص یا نادرست آنتی‌بیوتیک: قطع زودهنگام آنتی‌بیوتیک تجویز شده یا مصرف خودسرانه دارو می‌تواند مانع از کنترل کامل باکتری‌ها شده و به عفونت‌های مقاوم منجر شود.

🔸 استفاده از لوازم آلوده روی صورت: به‌کار بردن ماسک‌های غیربهداشتی، حوله‌های مشترک، یا لوازم آرایشی آلوده می‌تواند منجر به انتقال عوامل بیماری‌زا به ناحیه حساس بینی شود.

🔸 زمینه‌های فردی مانند بیماری یا ضعف ایمنی: افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف، دیابت، یا سابقه عفونت‌های مکرر هستند، بیشتر در معرض ابتلا به عفونت پس از جراحی قرار دارند و نیاز به مراقبت دقیق‌تری دارند.

چگونه می‌توان از عفونت بعد از جراحی بینی جلوگیری کرد؟

پیشگیری از عفونت بعد از رینوپلاستی، نیازمند رعایت دقیق توصیه‌های بهداشتی و پزشکی است. بسیاری از موارد عفونت، قابل پیشگیری هستند، به‌شرط آن‌که فرد مراقبت‌های بعد از عمل را به‌درستی انجام دهد و از عوامل محرک یا آلوده‌کننده دوری کند. در ادامه، مهم‌ترین اقدامات پیشگیرانه آورده شده است:

⬥ رعایت بهداشت دست و صورت: همیشه پیش از تماس با صورت یا پانسمان، دست‌ها باید با آب و صابون شسته یا ضدعفونی شوند.

⬥ پرهیز از دستکاری بخیه‌ها یا زخم‌ها: باز کردن پانسمان، خراشیدن محل جراحی یا تلاش برای تمیز کردن بینی بدون دستور پزشک می‌تواند زمینه‌ساز عفونت باشد.

⬥ مصرف منظم داروهای تجویزی: آنتی‌بیوتیک‌ها باید دقیقاً مطابق دستور پزشک و تا پایان دوره کامل مصرف شوند، حتی اگر هیچ علامت عفونتی دیده نشود.

⬥ اجتناب از محیط‌های گرم، مرطوب یا آلوده: فضاهای بسته، حمام‌های بخار، استخر یا مکان‌های پر از گرد‌‌و‌‌غبار می‌توانند احتمال آلودگی زخم را افزایش دهند.

⬥ رعایت اصول شست‌وشوی بینی بعد از جراحی: استفاده از سرم یا اسپری‌های مخصوص باید طبق برنامه‌ مشخص انجام شود و به‌هیچ‌وجه به‌صورت خودسرانه متوقف نشود.

⬥ پرهیز از استفاده زودهنگام از لوازم آرایشی یا ماسک‌های صورت: تا زمان ترمیم کامل پوست و بسته شدن منافذ، نباید از هرگونه محصولی که مستقیماً با بینی تماس دارد استفاده شود.

در صورت بروز عفونت چه باید کرد؟

در صورت مشاهده علائم عفونت، باید بدون تأخیر با پزشک جراح تماس گرفته شود. هرگونه خود‌درمانی یا تأخیر در مراجعه می‌تواند منجر به پیشرفت عفونت، آسیب به بافت‌ها یا حتی نیاز به مداخله‌های جراحی مجدد شود. تشخیص به‌موقع و آغاز درمان مناسب، کلید جلوگیری از عوارض جدی خواهد بود.

در ادامه اقدامات ضروری در مواجهه با عفونت پس از رینوپلاستی آمده است:

⬥ مراجعه فوری به پزشک: پزشک با معاینه دقیق، میزان و نوع عفونت را تشخیص داده و روند درمان مناسب را تعیین می‌کند.

⬥ شروع درمان دارویی با آنتی‌بیوتیک مناسب: با توجه به شدت عفونت، ممکن است آنتی‌بیوتیک خوراکی یا تزریقی تجویز شود. در برخی موارد، پزشک با بررسی نمونه ترشحات بینی (آزمایش کشت میکروبی) نوع دقیق باکتری را شناسایی کرده و داروی مناسب‌تر را جایگزین می‌کند.

⬥ درمان‌های موضعی یا پانسمان مجدد: در صورت وجود ترشح یا زخم باز، پزشک ممکن است محل را تمیز کرده، پانسمان را عوض کند یا داروی موضعی خاصی تجویز کند.

⬥ در موارد شدید: تخلیه ترشحات یا بستری موقت: اگر عفونت گسترش یافته باشد یا همراه با علائم سیستمیک مانند تب بالا و ضعف عمومی باشد، بستری و مراقبت تخصصی لازم خواهد بود.

⬥ پیگیری منظم تا بهبودی کامل: حضور در ویزیت‌های بعدی و گزارش هرگونه تغییر در علائم به پزشک، برای اطمینان از کنترل کامل عفونت ضروری است.